Milo-fueio(-à-fueio-de-fenoui-de-mar)
Achillea crithmifolia
Asteraceae Compositae
Noms en français : Achillée à feuilles de criste marine, Achillée couvre-sol.
Descripcioun :Aquéu milo-fueio que fai de gràndi coulounìo au sòu, trachis dins li mitan pulèu umide en ribo d'aigo e de camin. Se recounèis à si fueio peludo e grisoulasso, à si gràndi enflourejado blanco-jaunasso e sa forto óudour. Flouris d'ouro à la primo, e tardié à l'autouno après li pluio.
Usanço :Es uno planto que nous vèn di Balkan. Se counèis pas d'usanço particuliero emai l'estùdi di fueio mostre d'interessanto prouprieta contro li baterìo .
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Ermas
- Camin
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Éuropenco-Èst
Ref. sc. : Achillea crithmifolia Waldst. & Kit., 1802
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768